Vlaanderen integraalwaterbeleid.be

Instrumenten voor realisatie signaalgebied

Om het waterbergend vermogen van een signaalgebied te vrijwaren, kan het gebied een nieuwe functionele invulling krijgen door herbestemming of een ander bewarend initiatief. In veel gevallen kan dit het beste via een RUP. Ook een aantal instrumenten van het decreet Landinrichting (zoals bijvoorbeeld de herverkaveling uit kracht van wet met planologische ruil, vestigen van erfdienstbaarheden tot openbaar nut, …) zijn hiervoor bruikbaar. Hiervoor is het belangrijk om alle instrumenten grondig tegenover elkaar af te wegen.

   

Herbestemming en stedenbouwkundige randvoorwaarden vastleggen via een RUP

In het RUP wordt in overleg met de betrokken actoren een gedeeld ontwikkelingsperspectief voor het signaalgebied (en eventueel de ruimere omgeving) uitgewerkt.  De grens wordt vastgelegd tussen eventuele zones die nog kunnen ontwikkeld worden en zones die moeten gevrijwaard blijven van bijkomende bebouwing in functie van de waterhuishouding. De zones die van bebouwing moeten gevrijwaard blijven, kunnen bijvoorbeeld herbestemd worden naar een openruimtefunctie.

In afwachting van de inwerkingtreding van het RUP geldt in het gebied een bewarend beleid in overeenstemming met de omzendbrief LNE/2015/2

De herbestemming van een signaalgebied via een RUP kan aanleiding geven tot planschade..

Planschade is de schade die de eigenaar van een bebouwbare grond ondervindt als zijn grond door een bestemmingswijziging niet meer bebouwbaar of verkavelbaar is.

Meer informatie over planschade vindt u in de handreiking signaalgebieden of op de website van Ruimte Vlaanderen.

   

Instrumenten van het decreet Landinrichting

Een aantal instrumenten van het decreet Landinrichting kunnen nuttig ingezet worden binnen signaalgebieden. Vooral de instrumenten ‘herverkaveling uit kracht van wet met planologische ruil’ en ‘erfdienstbaarheid tot openbaar nut’ lenen zich hier toe. Maar ook andere instrumenten uit het decreet Landinrichting kunnen bruikbaar zijn.

 

Herverkaveling uit kracht van wet met planologische ruil

Het instrument “herverkaveling uit kracht van wet met planologische ruil” biedt de mogelijkheid om een planologische ruil te koppelen aan een eigendomsruil. Zo kan een overstromingsgevoelig woongebied in sommige gevallen ingeruild worden tegen een beter gelegen gebied. Bij de inzet van dit instrument moeten er geen planbaten geheven worden noch planschade betaald worden.

Herverkaveling uit kracht van wet met planologische ruil is er op gericht om tegelijkertijd met het ruilen van gebruik en eigendom van percelen, ook de gebiedsbestemmingen om te wisselen om zo te komen tot een beter ruimtegebruik. Met dit instrument wordt ‘herverkaveling uit kracht van wet’ geïntegreerd in de RUP-procedure. De instantie die instaat voor de opmaak van een RUP kan overgaan tot een ‘herverkaveling uit kracht van wet met planologische ruil’. De waardering van de gronden gebeurt door de landcommissie, die ook het grondruilplan opmaakt.

  

Erfdienstbaarheden tot openbaar nut

Ook het instrument erfdienstbaarheid tot openbaar nut, kan nuttig zijn bij het beheer van signaalgebieden. Een erfdienstbaarheid tot openbaar nut stelt, met het oog op het algemeen belang, blijvende beperkingen aan het private eigendomsrecht.  Gronden overstroombaar laten is een vorm van publieke erfdienstbaarheid. Eventueel kunnen er ook werken aan gekoppeld worden, bijvoorbeeld om het water gericht naar een bepaald gebied te sturen of bedijking te realiseren. 

Uitgebreide informatie over het decreet Landinrichting en de instrumenten van het decreet vindt u op de website  en in de brochure ‘Landinrichting’ van de Vlaamse Landmaatschappij.

  

Toepassen van de instrumenten uit het landinrichtingsdecreet

De instrumenten van het decreet Landinrichting, kunnen toegepast worden om een landinrichtingsproject uit te voeren maar ook voor elk plan, project of programma dat goedgekeurd is door de Vlaamse Regering, het provincie- of het gemeentebestuur.

Bij toepassing van de instrumenten via een landinrichtingsproject worden via een projectmatig en gebiedsgericht planvormingsproces één of meerdere landinrichtingsplannen opgemaakt. Deze plannen bevatten een afweging en motivatie voor de inzet van één of meerdere inrichtingsinstrumenten.

Worden de instrumenten uit het Landinrichtingsdecreet ingezet buiten een landinrichtingsproject dan wordt de inzet van de instrumenten gemotiveerd via de opmaak van een inrichtingsnota. De inzet van instrumenten kan zowel beslist worden door de Vlaamse regering, het provinciale of het gemeentelijke bestuursniveau. De verantwoordelijke instantie voor de realisatie van het project, plan of programma maakt de inrichtingsnota op in overleg met de Vlaamse Landmaatschappij. De initiatiefnemer van het project, plan of programma staat in voor de financiering van de uitvoering van de inrichtingsnota.

Cruciaal in de inrichtingsnota is de instrumentafweging. Om de keuze voor een bepaald instrument beleidsmatig te onderbouwen, moeten alle instrumenten die uiteindelijk eenzelfde doel kunnen realiseren tegenover elkaar afgewogen worden.

Uitgebreide informatie over de aanpak van de instrumentafweging, de opmaak van een inrichtingsnota en de rol van de Vlaamse Landmaatschappij hierin bij het realiseren van signaalgebieden vindt u in de handreiking signaalgebieden.  U vindt er ook heel wat nuttige contactinformatie.

 

Integraalwaterbeleid.be is een officiële website van de Vlaamse overheid

De Coördinatiecommissie Integraal Waterbeleid (CIW) is een overlegplatform van de diverse beleidsdomeinen en bestuursniveaus die bij het waterbeleid betrokken zijn. Ook waterbedrijven nemen deel aan het overleg. Deze samenwerking zorgt voor een gecoördineerde en geïntegreerde aanpak van het waterbeleid en waterbeheer in Vlaanderen.