Integraal waterproject brengt partners samen

Dit doen we door de belangrijke knelpunten voor het watersysteem te inventariseren en binnen een integrale visie en gebiedsgericht overleg samen naar oplossingen te zoeken. Hierbij streven we maximaal win-wins na met andere doelstellingen en lopende initiatieven, zoals natuurdoelstellingen, recreatie, ...

De partners

Van bij de start van het integraal waterproject werden alle organisaties die werkzaam zijn in de vallei van de Bosbeek en de Witbeek uitgenodigd:

de gemeenten (As, Oudsbergen (initieel Opglabbeek), Maaseik en Kinrooi) de waterbeheerders (VMM, provincie Limburg en watering Het Grootbroek) de rioolbeheerders (Fluvius en Aquafin) De Watergroep andere betrokken administraties (Vlaamse Landmaatschappij, Agentschap voor Natuur en Bos, Onroerend Erfgoed, departement Landbouw en Visserij,...) natuur- en landbouwverenigingen (Limburgs Landschap, Natuurpunt, Boerenbond, PVL Bocholt (initieel het Coördinatiecentrum Voorlichting en Begeleiding duurzame Bemesting) het regionaal landschap Kempen en Maasland

Een gezamenlijke actielijst 

Eerst zijn de Bosbeek en de Witbeek in al hun facetten aan een grondige screening onderworpen. Welke paramaters moeten nog verbeteren om een goede watertoestand te kunnen halen? Van waar komen de belangrijkste drukken op het watersysteem? Welke knelpunten zijn er en waar lijken er kansen of opportuniteiten te zijn?

Op de startvergadering van het integraal project, in juni 2016, werd deze analyse aan de partners toegelicht met de vraag om ze vanuit hun lokale gebiedskennis aan te vullen. Zo werd gezamenlijk een goed beeld verkregen van de werkpunten. 

De volgende vergaderingen werkten de partners aan een gedragen en concreet plan van aanpak met een 50-tal acties.. Hiermee werd de gebiedsvisie en maatregelenprogramma van het Stroomgebiedbeheerplan verfijnd maar ook aangevuld. 

Eind 2016 werd de informele actielijst afgeklopt. De werklijst bevat naast lopende initiatieven van diverse partners ook nieuwe initiatieven om knelpunten op te lossen. Het is een dynamische document van de verschillende gebiedspartners dat zal aangepast en uitgebreid worden nav voortschrijdend inzicht en nieuwe situaties.  Periodiek (minstens 1x/jaar) wordt de voortgang van de acties in de projectgroep met alle partners besproken. Dit laat toe om elkaar te informeren, acties af te stemmen, de noodzaak tot samenwerking te herkennen en dit te faciliteren, nieuwe knelpunten te signaleren en kansen op subsidieprojecten te vergroten. 

Een overzicht van deze acties per thema vind je hier. 

Operationele doelen

In 2022 kreeg de initiële actielijst en doelstellingenkader een update. Dit omdat ondertussen de gegevens van het 3e stroomgebiedbeheerplan voorhanden waren, maar ook omdat sinds de opstart de problematiek van waterschaarste in beeld kwam ten gevolge van de lange droge periodes (2017, 2018, 2019, 2020 en 2022). De initiële focus op waterkwaliteit en wateroverlast werd uitgebreid met de thema's watertekort en waterbeleving. 

De grote strategische doelen van het integraal waterbeleid en gebiedsgerichte visie uit het 3e stroomgebiedbeheerplan werd binnen gebiedsproces doorvertaald in een reeks concrete operationele doelen voor dit afstroomgebied:: 

• Reductie overstortwerking in functie van nutriëntenconcentraties en behoud zuurstofconcentraties met focus op de bovenloop van de Bosbeek (incl zijlopen zoals Kleine Beek) en Witbeek 
• Optimaliseren van de afvalwaterzuivering bij RWZI Neeroeteren en RWZI Kinrooi-Kessenich, met focus op verdergaande zuivering voor fosfor.
• Nutriëntenemissie vanuit landbouwsector naar het watersysteem terugdringen vnl. langs de Witbeek en zijlopen
• Realiseren van ecologische verbinding tussen bovenloop Bosbeek en de Nederlandse grens via de huidige Witbeek, inclusief het wegwerken van migratiebarrières in deze tracés
• Verbeteren van de beekstructuur van de Witbeek in functie van de ecologische verbinding tussen Maas en bovenloop Bosbeek;
• Reduceren van de overstromingsrisico’s vanuit Bosbeek en Witbeek in Neeroeteren centrum
• Reduceren van pluviale overstromingsrisico’s in de dorpscentra en centrum Maaseik.
• Inzetten op een gericht waterbeheer op maat rekening houdend met overstromingsrisico’s én waterschaarste (‘afvoeren waar nodig, vasthouden waar kan’)
• Inrichten van de natuurgebieden (vallei van de Bosbeek, Jagersborg,…) als klimaatbuffers ifv water vasthouden, bergen en vertraagd afvoeren
• infiltratie bevorderen en capaciteit waterconservering binnen woonzones vergroten (o.a. afkoppelen hemelwater, ontharden,…)
• Verbeteren infiltratie en vergroten capaciteit voor waterconservering op landbouwpercelen (afbouw klassieke drainage, verhogen organische stof in de bodem, inspelen op watervraag…)
• Aanpak zwerfvuil in de waterlopen met focus op de bebouwde kernen: Opoeteren, Neeroeteren, Maaseik en Ophoven
• Optimaliseren van waterbeleving langsheen de Bosbeek en de Witbeek door aanleg van gepaste infrastructuur en afgestemd met reeds bestaande recreatieve infrastructuur.