Blue Deal, kompas voor een waterwijs Vlaanderen
Waarom een Blue Deal?
Water is leven. Het stroomt door onze kranen, voedt onze natuur en houdt onze economie draaiende. Klimaatverandering zet deze functies onder druk. Willen we ook in de toekomst kunnen rekenen op zuiver drinkwater, gezonde rivieren, veilig water, voldoende water voor landbouw en industrie, dan moeten we handelen.
Met de eerste Blue Deal in 2020 zette Vlaanderen al belangrijke stappen. Maar de uitdagingen van vandaag vragen meer: een structurele, samenhangende aanpak met duidelijke doelen en gerichte acties. Daarom lanceerde de Vlaamse Regering een nieuwe Blue Deal, een ambitieus plan dat niet enkel reageert, maar ook richting geeft.
Wat willen we bereiken?
- Veilige en gezonde rivieren en valleien. Een veerkrachtig watersysteem dat beter bestand is tegen de klimaatverandering. Een betere sponswerking van de bodem, herstel van meanders en wetlands, versterking van dijken, aanleg van overstromingsgebieden en peilbeheer om water langer vast te houden en overstromingsschade te beperken.
- Slimmer watergebruik. Door investeringen in hergebruik van regen- en afvalwater, circulaire toepassingen in industrie en landbouw, en een hervorming van de waterfactuur die sociaal rechtvaardig is en verbruik verantwoordt.
- Betere bescherming van grondwater en drinkwater. Door sanering van verontreinigingen, een robuuste vergunningverlening en een strategisch investeringsplan voor drinkwaterbevoorrading.
- Gezondere waterkwaliteit. Via gerichte maatregelen in landbouw, industrie en steden, ondersteund door impactmonitoring en duidelijke plandoelstellingen per waterlichaam.
- Waterbeleving en bewustwording. Wandelen of fietsen langs het water, een verfrissende duik in open water, of een rustige tocht met de kano. Water nodigt uit tot ontspanning en avontuur. Zulke ervaringen versterken ons besef van hoe waardevol én kwetsbaar water is.
Wat maakt deze Blue Deal anders?
- Van een ad hoc aanpak naar een geïntegreerde: Geen losse initiatieven, maar een geïntegreerde aanpak die het hele watersysteem versterkt en onze maatschappij waterweerbaar maakt.
- Van bovenaf naar lokaal: De eigenheid en kracht van elk gebied staan centraal. Lokale samenwerking vormt de motor van verandering.
- Van overheid alleen naar iedereen samen: Bedrijven, landbouwers, burgers, steden en gemeenten, allemaal moeten we mee aan de bak.
Samen maken we het verschil
De Blue Deal is geen klassieke beleidsnota, maar een krachtige uitnodiging tot samenwerking én een kompas voor actie op het terrein. Via gebiedscoalities vertalen we de ambities van de Blue Deal naar concrete doelen en initiatieven op het terrein.
We kiezen bewust voor een gebiedsgerichte aanpak: van onderuit, gedragen door sterke lokale partnerschappen, gevoed door lokale kennis en afgestemd op de unieke kenmerken van elk gebied.
- Gebiedscoalities brengen lokale besturen, landbouw, bedrijven, natuurorganisaties en burgers rond de tafel. Samen bepalen ze duidelijke doelen en zetten ze concrete maatregelen acties en projecten in gang.
- Sponsdoelen vormen de basis voor gerichte actie, op maat van de lokale wateruitdagingen. Hoeveel extra water moet infiltreren? Waar moet drainage worden aangepast? En hoeveel buffercapaciteit is nodig om droogte en overstromingen op te vangen? Sponsdoelen geven per gebied een helder antwoord op deze vragen.
De Blue Deal in het nieuws
In 2020 lanceerde de Vlaamse Regering een eerste Blue Deal: een ambitieus programma om droogte en waterschaarste aan te pakken. Sindsdien zijn tal van projecten opgestart of al gerealiseerd, van herstel van natte natuur en investeringen in groenblauwe infrastructuur tot innovatieve oplossingen voor waterhergebruik. Heel wat initiatiefnemers communiceren via hun website over deze projecten.