Integraal WaterProject Warmbeek

Eind 2013 ging het Integraal Waterproject Warmbeek van start. Voor dit gebiedsproces worden alle overheden en actoren betrokken bij het waterbeleid en-beheer in de vallei van de Warmbeek uitgenodigd. Het gaat onder andere om De Vlaamse Milieumaatschappij, het Agentschap Natuur en Bos, het Departement Landbouw en Visserij, de Vlaamse Landmaatschappij, Provincie Limburg, Watering de Vreenebeek, de gemeenten Hamont-Achel, Peer, Bocholt en Pelt, Aquafin, Fluvius, het Regionaal Landschap Lage Kempen, Boerenbond, BoerenNatuur Vlaanderen, LIKONA vissenwerkgroep en het Proef- en Vormingscentrum voor de Landbouw. Ook de Nederlandse waterbeheerder (Waterschap De Dommel) werd vanaf het begin betrokken.

Zo konden alle actoren samen de problemen van het lokale watersysteem op een brede manier benaderen en hun projecten beter op elkaar afstemmen. Initieel lag de focus vooral op waterkwaliteit, inclusief de structuur in waterlopen (KRW-doelen) en lokale wateroverlast. Gaandeweg kwam er ook aandacht voor waterschaarste en waterbeleving. Op basis van de knelpunten en de gebiedsvisie uit het 3^e stroomgebiedbeheerplan werden in 2022 operationele doelen binnen het proces geformuleerd:

• Verminderde overstortwerking om piekconcentraties te vermijden en zuurstofconcentraties te behouden in de Warmbeek en zijlopen
• Geoptimaliseerde zuiveringsinfrastructuur bij RWZI Achel om effect op Prinsenloop en Tongelreep te reduceren
• Minder nutriëntenemissie vanuit landbouwsector naar het watersysteem vnl. in de bovenloop van de Warmbeek en zijlopen
• Geoptimaliseerde beekstructuur in functie van KRW-doelen en klimaatrobuuste valleien, met nadruk binnen de natuurgebieden.
• Aangepast beheer van waterlopen in functie van KRW-doelen, overstromingsrisico’s en waterschaarste: water vasthouden waar kan, afvoeren waar nodig
• Optimaliseren van de natuurgebieden (o.a. vallei van de Warmbeek, Groote Heide, Kolisbos,…) als klimaatbuffers ifv water vasthouden, bergen en vertraagd afvoeren
• Reduceren van pluviale overstromingsrisico’s in de dorpscentra (o.a. Sint-Huibrechts-Lille, Achel,…)
• Binnen woongebied  infiltratie bevorderen en capaciteit aan waterconservering in de bodem vergroten  (o.a. afkoppelen, ontharden, uitgesteld infiltreren…)  
• Binnen het landbouwareaal infiltratie verbeteren en de capaciteit van waterconservering vergroten (= afbouw klassieke drainage, verhogen organische stof in de bodem, aangepaste watervraag…)

• Aanpak zwerfvuil in de waterlopen met focus op de bebouwde kernen
• Optimaliseren van waterbeleving door aanleg van gepaste infrastructuur en afgestemd met reeds bestaande recreatieve infrastructuur
• Terugdringen invasieve exoten zoals reuzebalsemien, groter waternavel, … in en rond de waterlopen

Vanaf het begin was het bij een geïntegreerde aanpak belangrijk om steeds win-wins te zoeken met andere waarden en opgaven in het gebied, zoals natuur, landbouw, recreatie, erfgoed ... Om het watersysteem integraal te verbeteren wordt niet enkel naar de waterlopen zelf gekeken, maar in feite naar het hele afstroomgebied.

Over de jaren werden ongeveer 30-tal maatregelen geformuleerd, een mooie mix van bestaande en nieuwe initiatieven. Dit actieprogramma is dynamisch en wordt periodiek bijgestuurd, afhankelijk van de noden en kansen.