Volop actie in speerpuntgebied Kalkenvaart

Langs de Schelde liggen belangrijke waterrijke gebieden die een overgang vormen tussen land- en watergebonden ecosystemen. Ze fungeren als buffer en als natuurlijke spons. De Kalkense Meersen ten zuiden van Kalken is één van die gebieden. De Kalkenvaart loopt dwars door de Kalkense Meersen en is bepalend voor de waterhuishouding van de meersen.

Goede toestand voor Kalkenvaart binnen bereik Het afstroomgebied van de Kalkenvaart is een speerpuntgebied van het stroomgebiedbeheerplan 2016-2021. De  afzonderlijke kwaliteitsparameters wijzen erop dat de goede toestand binnen doelbereik ligt. Macro-invertebraten halen al een goede toestand. Om de toestand van waterplanten en de vissen te verbeteren en het stikstof- en fosforgehalte te verminderen, zijn wel nog extra inspanningen nodig.

Sigmagebied Kalkense Meersen, sterke tandem van waterveiligheid en natuur

De Kalkense Meersen zijn Sigmagebied en speciale beschermingszone. Het gebied is belangrijk voor de bescherming tegen overstromingen en voor de realisatie van de instandhoudingsdoelstellingen voor vis en watergebonden natuur.

Binnen het Sigmagebied cluster Kalkense Meersen, een uitgestrekt gebied van liefst 950 hectare op het grondgebied van Berlare, Laarne, Wetteren en Wichelen, hebben het Agentschap voor Natuur en Bos en De Vlaamse Waterweg nv de Schelde haar bewegingsruimte teruggegeven. Ook vissen kunnen vrij bewegen tussen de Schelde en de meersen langs een vistrap in de Bellebeek, een vistrap op de verbinding van de Kalkenvaart en de regenwatergracht en visvriendelijke sluizen in de overstromingsgebieden Paardeweide en Bergenmeersen.

Klik op de figuur om de kaart te vergroten.

Grote werken aan de Oude Schelde, Driesesloot en Kalkenvaart

De Vlaamse Milieumaatschappij en het Agentschap voor Natuur en Bos werken samen aan de sanering van vismigratieknelpunten en het herstel van de structuurkwaliteit van de waterlopen in de Kalkense Meersen.

Momenteel lopen de werken aan de Oude Schelde in Wichelen, een stuk van de Schelde dat eind 19^de eeuw gedempt is en later beplant met populieren. Om meer ruimte te maken voor open water, rietmoerassen en een geleidelijke overgang van de waterloop naar de naastliggende meersen, wordt in de voormalige Scheldearm een nieuwe watervoerende geul aangelegd van 1400 m lang en tot 25 m breed. Deze watervoerende geul vormt een bijkomende verbinding tussen de Kalkenvaart en Driesesloot. Parallel hiermee komt een breed rietmoeras.

Op de Driesesloot komt er nog een visdoorgang, waardoor vissen bij hoog water vrije doorgang hebben tussen de Schelde en de Kalkenvaart. De bijkomende gravitaire afvoermogelijkheden voor de Driesesloot betekenen bovendien een besparing op de energiekost van het pompgemaal op de Kalkenvaart. Door meer gebruik te maken van de gravitaire afvoermogelijkheden en minder van het pompgemaal wordt ook visschade door het pompgemaal beter voorkomen. De linkeroever van de Kalkenvaart krijgt over een lengte van 700 m een zachthellende oeverzone met een plasberm.

Meer afwaarts heeft de VMM een paar jaar terug al een gelijkaardige oeverzone gerealiseerd.

Bekkensecretariaat start integraal projectoverleg

Met deze en eerdere acties zijn belangrijke stappen gezet richting de goede watertoestand. Er moeten wel nog enkele hordes genomen worden. Daarom start het bekkensecretariaat begin 2019 integraal projectoverleg op binnen het speerpuntgebied Kalkenvaart.

Achter de schermen is hiervoor al heel wat werk verricht. Het bekkensecretariaat heeft het gebied grondig doorgelicht en de knelpunten geïnventariseerd. De komende maanden zal het secretariaat samen met de betrokken actoren en gemeenten mogelijke acties en projecten voor het gebied bespreken en verder uitwerken binnen het integraal projectoverleg.