Intro
De Steenbeek, Ronebeek, Velkelokerbeek en Steenmolenbeek ontspringen op de heuvelrug die loopt tussen Staden, Houthulst en Diksmuide en de waterscheiding vormt met de Handzamevallei. Ze voeden samen de Blankaartvijver. De vijver ligt op het laagste punt van de IJzerbroeken in het lage, overstroombare winterbed van de IJzer. De vijver is ontstaan door turfwinning. In het verleden zijn meerdere stuwen, sluizen, dijken en pompen geplaatst om de stroomrichting en het waterpeil te kunnen sturen in relatie met de IJzer, het kanaal Ieper-IJzer en de Martjevaart. Het water van het Blankaartgebied wordt afgevoerd via de Stenensluisvaart en de Houtsluisvaart naar de IJzer.
'Een weetje': de naam Blankaart wordt voor heel wat gebruikt: het natuurgebied de Blankaart, het waterproductiecentrum de Blankaart en bijhorende spaarbekken, de Blankaartvijver, het Blankaartbekken,… De naam verwijst naar “blank staan, onder water staan”.
Samen aan de slag
Stroomgebiedbeheerplan
In het stroomgebiedbeheerplan 2022-2027 is het stroomgebied van de Blankaart aangeduid als speerpuntgebied. Dat betekent dat er tegen eind 2027 enkel nog natuurlijk herstel nodig mag zijn om hier een goede ecologische toestand te behalen. De grootste uitdaging ligt in de fosfor reductie. De gevergde inspanningen voor verdere uitbouw van de saneringsinfrastructuur en voor de sector landbouw zijn groot. Ondanks de inspanningen die geleverd worden, geeft waterkwaliteitsmodellering aan dat de doelafstand groot is.
Geïntegreerde maatregelen
In het Blankaartgebied wordt al ruim 20 jaar samengewerkt. In 2001 kwam er een raamakkoord tot stand tussen de Vlaamse minister voor Leefmilieu en Landbouw en alle betrokken actoren. Met dat akkoord zette de overheid in op internationaal belangrijke natuurwaarden in en rond de Blankaartvijver. Als landbouwers door het aangepaste waterbeheer inkomsten verloren, kregen ze daarvoor een vergoeding. Verder heeft het raamakkoord tot doel de waterveiligheid voor de bewoners te garanderen. Vijf jaar later, in 2006, ging het natuurinrichtingsproject De Blankaart van start. Onder het toeziende oog van de Vlaamse Landmaatschappij en de Stuurgroep bij het project evolueerde het natuurgebied rond de Blankaartvijver tot een meer geschikt leefgebied voor broedvogels en overwinterende vogels.
Het gebiedsgericht overleg water (GTO) Blankaart werd door het bekkensecretariaat opgestart in 2017 met focus op waterkwaliteit in het volledige Blankaartbekken.
In 2021 werd het Blankaartbekken opgenomen als deelgebied van het strategisch project 'IJzer- en Handzamevallei, klimaatbuffer in de Westhoek', onder coördinatie van de provincie West-Vlaanderen. Sindsdien spoort het gebiedsgericht overleg water samen met de overkoepelende beleidsgroepen en met de projectgroepen van het deelgebied Blankaartbekken en Handzamevallei. In 2022 keurden de partners het gebiedsprogramma IJzer- en Handzamevallei goed. De meeste acties worden gerealiseerd met Blue Deal middelen via het project Water-land-schap 2.0. Het project zet in op volgende ambities: een klimaat robuust watersysteem, een rendabele klimaat robuuste landbouw, een goede (drink)waterkwaliteit, de natuurlijke en landschappelijke waarden versterken en verbinden, waterbeleving bevorderen en werken vanuit een brede gebiedscoalitie.
Ontdek hieronder de acties per thema