Vlaanderen integraalwaterbeleid.be

Klimaatadaptatietools ondersteunen opmaak en uitvoering van hemelwater- en droogteplannen

De blauwdruk voor de hemelwater- en droogteplannen kondigt nieuwe, ondersteunende klimaatadaptatietools aan. Intussen zijn 3 nieuwe tools beschikbaar op het Klimaatportaal-Vlaanderen: de IMPACT-tool, de PLAN-tool en de PROJECT-tool. Hier volgt een korte beschrijving van deze tools en van hun relatie met de hemelwater- en droogteplannen.

GA NAAR:


IMPACT-tool

De IMPACT-tool brengt de klimaatverandering en de gevolgen ervan fijnmazig in beeld,  zowel voor het huidige klimaat als voor het hoog-impact scenario (in bv. 2050).

De IMPACT-tool toont

  • de effecten van klimaatverandering voor de belangrijkste klimaatthema's: hitte, droogte, wateroverlast (pluviaal), grondwater, overstromingen (fluviaal) en zeespiegelstijging.
  • de gevolgen van klimaatverandering voor kwetsbare personen, gebouwen, kwetsbare natuur en landbouw.

    aan de hand van

    • kaartbeelden per thema
    • samenvattende figuren die gebiedstotalen en -gemiddelden weergeven zowel op het niveau van een gemeente of wijk, als op het niveau van afstroomzones van de Vlaamse en lokale waterlichamen.

    Hoe de tool gebruiken bij de hemelwater- en droogteplannen?

    De impacttool biedt vooral meerwaarde voor de omgevingsanalyse van de hemelwater- en droogteplannen. De uitgebreide indicatorenset laat een grondige analyse toe van de effecten en de gevolgen van klimaatverandering. Het kaartmateriaal en de cijfers per gemeente, wijk en/of afstroomzone vormen kant-en-klare info die rechtstreeks kan overgenomen worden.

    Naar de IMPACT-tool

    IMPACTtool: afstroomzone van de Velpe en effecten en impact klimaatverandering voor wateroverlast en droogte in 2050

    IMPACT-tool: afstroomzone van de Velpe en effecten en impact klimaatverandering voor wateroverlast en droogte in 2050.


    PLAN-tool

    De PLAN-tool geeft inzicht in maatregelen die de lokale impact van hitte, droogte of wateroverlast kunnen verminderen.

    De gebruiker beschikt over 7 vooraf gemodelleerde scenario ’s met een toenemend ambitieniveau, bv. op het vlak van buffercapaciteit, aanleg van groendaken of aanplanting van bomen. De kaart toont welke zones in aanmerking komen voor de verschillende maatregelen.

    De PLAN-tool:

    • rekent de effecten van adaptatiemaatregelen door naar verschillende indicatoren voor hitte, wateroverlast en droogte
    • maakt een eerste inschatting van de kosten en baten van maatregelen.
    • heeft aandacht voor co-benefits van adaptatiemaatregelen, zoals biodiversiteit of luchtkwaliteit.

    Hoe de tool gebruiken bij de hemelwater- en droogteplannen?

    De PLAN-tool is  een verkennend instrument dat ingezet worden bij meerdere onderdelen van de hemelwater- en droogteplannen.

    • De adaptatie-potentieelkaarten tonen welke locaties het meest geschikt zijn voor de implementatie van specifieke maatregelen. Locaties die al in de minder verregaande scenario ’s oplichten komen daarbij als eerste in aanmerking om er bepaalde maatregelen toe te passen, aangezien het verwachte adaptatiepotentieel er het grootst is. 
    • De scenario’s van de plantool kunnen de visievorming, en de formulering van operationele doelstellingen ondersteunen. De scenario’s schatten immers voor verschillende ambitieniveaus in wat dat in de praktijk zou opleveren aan volume/oppervlakte bijkomende waterberging, infiltratie, ontharding, groendaken, boomschaduw, … en wat daarvan de (meer)kosten en baten zouden zijn. 
    • De informatie over co-benefits laat toe om de discussie over klimaatadaptatie open te trekken naar thema's zoals biodiversiteit, recreatie of volksgezondheid.

    Naar de PLAN-tool

    PLANtool: Afstroomzone van DENDER I, met aanduiding van locaties die in aanmerking komen om maatregelen te nemen, scenario ‘Trend versnellen’

    PLAN-tool: Afstroomzone van DENDER I, met aanduiding van locaties die in aanmerking komen om maatregelen te nemen, scenario ‘Trend versnellen’.

    Adaptatiepotentieelkaart wadi’s omgeving Mol Adaptatiepotentieelkaart wadi’s omgeving Mol


    PROJECT-tool

    De PROJECT-tool laat een lokaal bestuur of ontwerper toe om de klimaatbestendigheid van projecten en de inrichting van gebieden te beoordelen en te verbeteren.

    Bij het intekenen van het projectgebied krijgen gebruikers een samenvatting van de klimaatuitdagingen in het gebied en in de onmiddellijke omgeving. Louter informatief krijgt de gebruiker ook al enkele suggesties van maatregelen voor het projectgebied aangereikt. De gebruiker kan zelf maatregelen op kaart intekenen waarna de tool een inschatting maakt van de mate waarin de klimaatinvloed tot 2050 kan gereduceerd worden door het ontwerp. Ook hier wordt informatie over kosten en co-benefits toegevoegd.

    Hoe de tool gebruiken bij de hemelwater- en droogteplannen?

    De PROJECT-tool komt in beeld bij de uitvoering van de hemelwater- en droogteplannen. De tool laat toe om verschillende opties voor een project- of inrichtingsgebied af te wegen. Maatregelen kunnen ‘on the spot’ ingevoerd, uitgebreid of aangepast worden. De tool geeft telkens aan hoe het aangepaste project scoort op het vlak van klimaatadaptatie. De gebruiker krijgt ook een inschatting van de kosten en de co-benefits. Zo kan in de ontwerp- of planfase snel en onderbouwd met klimaatadaptatie rekening  gehouden worden.

    Naar de PROJECT-tool

    PROJECTtool: adaptatiescore voor inrichting bedrijventerrein Roeselare

    PROJECT-tool: adaptatiescore voor inrichting bedrijventerrein Roeselare


    Voor de ontwikkeling van de adaptatietools deed VMM beroep op verschillende onderzoeksinstellingen en studiebureaus. De tools zijn dan ook gebaseerd op een heel brede waaier aan beschikbare informatie en op tal van modellen. Meer hierover is te vinden via https://klimaat.vmm.be/publicaties, https://klimaat.vmm.be/faq, de release-notes en instructiefilms.

    Integraalwaterbeleid.be is een officiële website van de Vlaamse overheid

    De Coördinatiecommissie Integraal Waterbeleid (CIW) is een overlegplatform van de diverse beleidsdomeinen en bestuursniveaus die bij het waterbeleid betrokken zijn. Ook waterbedrijven nemen deel aan het overleg. Deze samenwerking zorgt voor een gecoördineerde en geïntegreerde aanpak van het waterbeleid en waterbeheer in Vlaanderen.