Okt. 2017 - Aanpak invasieve soorten in stroomgebieden Zwalm en Maarkebeek
Op basis van een grondige inventarisatie van de 'probleemsoorten' is binnen het overleg afgesproken om de bestrijding van de zwartbekgrondel en de reuzenbalsemien meer gecoördineerd aan te pakken.
In Vlaanderen komen steeds meer uitheemse planten- en diersoorten voor. Als een uitheemse soort zich vestigt én zich explosief voortplant, spreekt men van een 'invasieve soort'. Invasieve soorten kunnen de lokale biodiversiteit in gevaar brengen en het waterbeheer bemoeilijken, bijvoorbeeld door de waterafvoer te stremmen.
Samen aan de slag
Na de opstart van het gebiedsgericht en thematisch overleg (GTO) in juni 2016, is werk gemaakt van een gebiedsdekkend overzicht van de probleemsoorten en hun voorkomen én van een meer gedetailleerde monitoring van deze soorten.
Op basis van deze inventarisatie zijn in mei 2017 afspraken gemaakt over de verdere aanpak van invasieve soorten in de stroomgebieden van de Zwalm en de Maarkebeek. Voor twee soorten, de zwartbekgrondel en de reuzenbalsemien, zal er de komende jaren nauwer samengewerkt worden voor een effectievere bestrijding.
Zwartbekgrondel
Door zijn snelle populatiegroei verdringt de zwartbekgrondel inheemse soorten, waaronder de Europees beschermde rivierdonderpad die in het stroomgebied van de Zwalm en Maarkebeek voorkomt.
De zwartbekgrondel is afkomstig uit de Zwarte en de Kaspische Zee. In 2010 werd de soort voor het eerst in Vlaanderen waargenomen, in de Schelde. Intussen heeft de soort zich razendsnel verspreid en koloniseert ze vanuit de kanalen en grote rivieren ook (de mondingen van) kleinere zijrivieren.
De zwartbekgrondel leeft op of nabij de waterbodem. Daardoor is het moeilijk om hem in een vroeg stadium van kolonisatie van een waterloop waar te nemen. Bovendien is hij snel, agressief en weinig kieskeurig qua voedsel. Hij is dan ook een belangrijke concurrent naar habitat en naar voedselaanbod voor de rivierdonderpad.
Op aanbevelen van het GTO zijn de mondingen van de Zwalm en de Maarkebeek afgevist, zodat er beter zicht komt op de aanwezigheid van de zwartbekgrondel in deze stroomgebieden, en - indien nodig - mogelijke maatregelen kunnen besproken worden.
Reuzenbalsemien
De reuzenbalsemien, een plant afkomstig uit de Himalaya, groeit graag in de buurt van water. De plant is in de 19de eeuw als sierplant in Europa ingevoerd. In de 20e eeuw begon de soort te verwilderen waardoor de plant nu in heel West-Europa voorkomt en op sommige plaatsen inheemse soorten verdringt. Bovendien sterft de plant in de herfst volledig af. Gevolg: een kale oever die erg gevoelig is voor erosie en afkalving.
Voor een succesvolle bestrijding wordt bij voorkeur bovenstrooms gestart en wordt zoveel mogelijk gebiedsdekkend gewerkt.
Bedoeling is om binnen het GTO concrete afspraken te maken met de verschillende actoren op het terrein, zowel voor het maaien of verwijderen van de reuzenbalsemien, als voor de nazorg.
Het bekkensecretariaat zal faciliteren en de mogelijkheden bekijken om de GIS-informatie met de verspreidingsgegevens en lopende bestrijdingsprojecten ruimer beschikbaar te maken.
(foto's Peter Van Der Sluys en Chris Verbruggen)