Jan. 2023 - Riviercontract Zwalmbeek: hoever staan we?
Voor de opvolging van het riviercontract brengt het bekkensecretariaat de partners jaarlijks samen om de stand van zaken en mogelijke knelpunten te bespreken. Daarnaast zijn er het ganse jaar door regelmatig bilaterale overlegmomenten over specifieke acties.
Wat is gerealiseerd?
- De waterloopbeheerders (VMM, provincie Oost-Vlaanderen en de gemeente Zwalm) schreven hun visie op het beheer van de Zwalm en haar zijlopen neer in een gezamenlijk document, dat te vinden is op de website van de gemeenten Zwalm, Horebeke en Zottegem. Ze voorzien eveneens een overzicht van de geplande werkzaamheden. (actie 1)
- De gemeenten hebben een digitaal meldpunt opgezet waar inwoners knelpunten in en langs de waterloop kunnen melden, zoals zwerfvuil, overmatige plantengroei of een obstakel in de beek. De gemeente bezorgt deze meldingen dan aan de bevoegde waterloopbeheerder. (actie 3)
- In oktober 2022 werden drie gemeentegrensoverschrijdende zwerfvuil opruimdagen georganiseerd langs de waterlopen en hun oevers. (actie 4)
- Daarnaast werken de gemeenten aan een handhavingsbeleid om ongepast gebruik van oevers en oeverzones als opslagplaats, stortplaats of uitbreiding van de tuin beter aan te pakken. (actie 6)
Maatregelen op het terrein in voorbereiding
Maatregelen op het terrein vragen meer tijd. Achter de schermen wordt hier hard aan gewerkt.
- De brug onder de Hoogstraat in Nederzwalm vormt een vernauwing in de Zwalmbeek en zorgt voor opstuwing. Het Agentschap Wegen en Verkeer voorziet in 2024-2025 een verbreding van de koker tot 9 meter om de wateroverlast te verminderen. Om het water ook afwaarts van deze koker vlot te laten doorstromen, bekijkt de VMM of de aanleg van een winterbed mogelijk is.
- Er wordt gezocht naar bijkomende buffermogelijkheden langs de Peerdestokbeek en de Molenbeek (Velzeke) om het overstromingsrisico in de woonkernen van Munkzwalm en Nederzwalm te verminderen. Het verouderde rioleringsstelsel en erosie van landbouwgronden vormen hierbij de grootste uitdagingen.
- Een aantal niet-gescheiden rioolstelsels zorgen voor frequente overstortwerking. Het ongezuiverde afvalwater heeft nefaste gevolgen voor de waterkwaliteit en het leven in de beek. De komende jaren staan een aantal rioleringsprojecten gepland die deze druk zullen verminderen. Ook de opmaak van een hemelwater- en droogteplan kan hier aan bijdragen.
- Door erosie van akkers wordt te veel, vaak vervuild, sediment afgezet in overstromingsgebieden, in waterlopen en in waardevolle natuur. Bij hevige regen veroorzaakt erosie ook modderstromen op de wegen. Verschillende partners zetten in op sensibilisering, ondersteuning van landbouwers en erosiebestrijdingsmaatregelen op het terrein.
Individuele bescherming blijft belangrijk
In het riviercontract staan heel wat maatregelen die de kans op overstromingen en overstromingsschade beduidend zullen verminderen. Door klimaatverandering kunnen we wateroverlast in deze hellende regio echter nooit volledig uitsluiten. Voor bewoners in overstromingsgevoelig gebied blijft het belangrijk om zelf ook maatregelen te nemen. De gemeenten zullen, in samenspraak met VMM, infomomenten organiseren rond individuele beschermingsmaatregelen.
