De werkgroep 'Droogte en verzilting' van de Vlaams-Nederlandse Scheldecommissie (VNSC) speelt een cruciale rol in het aanpakken van waterbeheeruitdagingen in het Kanaal Gent-Terneuzen. Ook de zijwaterlopen van het kanaal hebben steeds vaker te maken met zout water vanuit het kanaal. De verzilting zet zich door tot in de Moervaart en Zuidlede, die in open verbinding staan met het kanaal. De hoge zoutgehaltes vormen er een belangrijke uitdaging om de goede ecologische toestand te kunnen bereiken. Het bekkensecretariaat volgt de toestand op en werkt via overleg met actoren aan gerichte oplossingen.
In de kijker
Op 1 juli gaf de Vlaamse Regering haar goedkeuring aan het bekkenspecifieke deel Gentse Kanalen 2022-2027, als onderdeel van de stroomgebiedbeheerplannen voor Schelde en Maas. Het bekkenspecifieke deel kwam tot stand binnen de bekkenoverlegstructuren, waar we ondertussen volop bezig om tot een concreet uitvoeringsprogramma te komen.
Het stroomgebied van de Oude Kale is een speerpuntgebied van het bekkenspecifieke deel 2022-2027. Samen met alle partners binnen het gebied werken we er aan een goede watertoestand. Eén van die partners is Natuurpunt.
Grote delen van de Oude Kale werden in het verleden rechtgetrokken, verstevigd en verlegd. De VMM werkt daarom aan een ecologisch herstel van de waterloop. Na de realisatie en positieve evaluatie van een eerste hermeandering in 2017 aan het centrum van Landegem plant de VMM dit jaar een tweede hermeandering.
Het Provinciaal Centrum voor Milieuonderzoek (PCM) onderzocht in samenwerking met het Agentschap voor Natuur en Bos in juni 2022 de visstand van de Oude Kale en de Merebeek. In beide waterlopen werd een relatief gevarieerd visbestand teruggevonden, maar het aantal individuen per soort was beperkt. De diversiteit is ook zeer locatieafhankelijk. Positief is dat het visbestand ter hoogte van de in 2017 aangelegde meanders er op vooruitging.
De Vlaamse Waterweg voert momenteel baggerwerken uit in het Afleidingskanaal van de Leie in Deinze (Nevele) tussen de Schipdonkbrug en de spoorbrug in Landegem. Lokaal worden de taluds op linkeroever en/of rechteroever verwijderd. Op die manier wordt een bochtverbreding gerealiseerd die noodzakelijk is voor de passage van grotere schepen.
Grote rioleringswerken moeten de waterkwaliteit in het stroomgebied van de Poekebeek een duw in de rug geven. De komende jaren zullen de gemeente Ruiselede, Farys en Aquafin er samen het gros van de huishoudelijke vuilvrachten die lozen op de Wantebeek en de Pachtbeek saneren. Deze beken zijn bovenlopen van de Poekebeek, één van de waterlopen waar er via gebiedsgerichte samenwerking gewerkt wordt aan het halen van de goede toestand.
Vandaag telt Vlaanderen één nationaal park: dat van de Hoge Kempen in Limburg. In 2023 wil de Vlaamse Regering ook aan enkele andere stukken topnatuur de erkenning als nationaal park toekennen. In april 2021 werd hiervoor een oproep gelanceerd. De coalitie Rivierpark Scheldevallei met Moervaartvallei is één van de kanshebbers.
Het Brakeleiken ontvangt water van De Lieve via een pompgemaal in Waarschoot en een gravitaire doorlaat. Het gemaal dateert van de jaren ‘70 van vorige eeuw en is aan vernieuwing toe.
Als er in Vlaanderen een waterbom zou vallen, zoals vorig jaar in Wallonië, zou de omgeving rond Gent daardoor zwaar getroffen worden. Dat blijkt uit een simulatie die De Vlaamse Waterweg uitvoerde in opdracht van Vlaams minister Peeters. De regio rond Gent is bijzonder kwetsbaar omdat het water van twee grote rivierbekkens, de Leie en de Bovenschelde, er samenkomt in de Ringvaart en dat kan bij zware neerslag voor grote overstromingen zorgen.
Op 11 maart 2022 stelde de Vlaamse Regering het ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP) voor de Vinderhoutse Bossen, de vallei van de Oude Kale en Appensvoorde vast. Het plangebied ligt op het grondgebied van de gemeenten Gent, Lievegem en Deinze. Het omvat het gebied tussen het kanaal Gent-Brugge, de Gentse Ringvaart, de Beekstraat en de vallei van de Oude Kale. Het RUP voorziet op termijn meer natte natuur en biedt een oplossing voor het signaalgebied Appensvoorde.
In droge zomers met lage tot zeer lage debieten, zoals afgelopen zomer er één was, neemt het zoutgehalte in de (polder)waterlopen toe. Dat kan belangrijke gevolgen hebben voor de landbouw, de drinkwaterproductie en de ecologie.
24 september 2018 was een historische dag voor het bekken van de Gentse kanalen: na 60 jaar werden de Nederschelde en de Leie opnieuw met elkaar verbonden.
Het stroomgebied van de Oude Kale, op het grondgebied van Nevele, Lovendegem en Gent, is een aandachtsgebied van het stroomgebiedbeheerplan 2016-2021. Waterbeheerders werken er samen aan een betere watertoestand.
De komende jaren zetten water- en rioolbeheerders en andere partners binnen het integraal waterbeleid hun inspanningen voor een betere waterkwaliteit en minder wateroverlast in het bekken van de Gentse Kanalen verder. Stap voor stap werken ze aan een goede toestand. De nieuwe brochure biedt u een voorsmaakje van wat u de komende jaren mag verwachten.
Het wateruitvoeringsprogramma rapporteert jaarlijks over de uitvoering van het bekkenspecifieke deel bekken van de Gentse Kanalen van het stroomgebiedbeheerplan Schelde en blikt vooruit op de uitvoering in de komende jaren. Het bekkenspecifieke deel van het WUP vervangt het vroegere bekkenvoortgangsrapport.