Nov. 2019 - Vistrap aan het Sluispark in Leuven is klaar!
Een stuw in de vierde Dijle-arm zorgt ervoor dat het water in de Dijle voldoende hoog staat om het kanaal (de Leuvense Vaart) te voeden. Maar het hoogteverschil aan de stuw verhindert vissen om de Dijle op te zwemmen.
Dankzij de nieuwe vistrap kunnen vissen nu rond de stuw zwemmen en zo de boven- en zijlopen van de Dijle bereiken, op zoek naar een geschikt paai- en opgroeigebied.
De Vlaamse Milieumaatschappij, de Provinciale Visserijcommissie van het Agentschap voor Natuur en Bos en het Europese Life project BELINI financierden de werken.
De Dijle vertakt zich in Leuven in verschillende Dijlearmen. Op de voormalige brouwerijsite Artois tussen de Mechelsestraat en de Vaartstraat, aan het Sluispark, zijn enkele jaren geleden twee rivierarmen heropend. De openlegging creëerde kansen voor de natuur en het herstel van de rivier.
Vissen nemen de trap
Dankzij de verbeterde waterkwaliteit komen in de Dijle opnieuw een 25-tal vissoorten voor. Soorten zoals kopvoorn, winde, riviergrondel en blankvoorn trekken in het voorjaar stroomopwaarts de rivier op. De boven- en zijlopen van de Dijle vormen immers een zeer geschikt paai- en opgroeigebied.
Aan het Sluispark zorgt de stuw in de vierde Dijlearm ervoor dat het water in de Dijle voldoende hoog staat om het kanaal (de Leuvense Vaart) te voeden. Bij hoogwater wordt de stuw plat gelegd om de doorvoercapaciteit in de Dijle te maximaliseren. Het hoogteverschil van 1,60 meter verhindert vissen om stroomopwaarts te zwemmen.
Om dit hoogteverschil overbrugbaar te maken, is naast de stuw een vistrap gebouwd. De aanleg kaderde in het Europese Life project Belini en geeft uitvoering aan de actie uit het bekkenspecifiek deel Dijle-Zennebekken, die inzet op een hogere belevingswaarde, vlottere vismigratie en een verbeterde structuurkwaliteit van de Dijle in het centrum van Leuven.
Trap voor trap
De vistrap splitst het onoverbrugbare hoogteverschil van 1,60 m op in 23 kleinere stapjes van 7 cm die vissen wel kunnen opzwemmen.
De ingang voor stroomopwaarts zwemmende vissen ligt vlak bij de stuw. Wanneer vissen aan de stuw vast komen, kunnen ze gemakkelijk de alternatieve route vinden. De uitgang ligt dan weer zo ver mogelijk van de stuw, zodat vissen niet terug meegesleurd worden met het water dat over de stuw stroomt.
Eerste resultaten veelbelovend
Een eerste korte monitoring toonde dat zeker al 8 vissoorten gebruik maken van de vistrap. Opmerkelijke soorten zijn kopvoorn en serpeling, twee stroomminnende soorten waarvoor op Vlaams niveau een soortherstelprogramma loopt, en gestippelde alver, een in Vlaanderen uiterst zeldzame vissoort, kenmerkend voor snelstromende grindrijke beekjes. Blijkbaar voelt de gestippelde alver zich dus ook thuis in het kolkende water van deze met rotsen en stenen bekleedde vistrap.
Eerste monitoring van de vistrap
Gestippelde alver
Parkbezoekers genieten mee
Omdat de vistrap in het Sluispark ligt, kreeg ook de beleefbaarheid van de vistrap veel aandacht. Terrassen, stapstenen en uitkijkpunten brengen bezoekers dichter bij de vistrap. Infoborden geven extra uitleg over de werking en het belang van de vistrap.