Jan. 2021 - Renovatie Grote Steunbeer in Diest
De doorgangen die destijds dichtgemetseld werden gaan opnieuw open en er komen geautomatiseerde stuwconstructies. Samen met de heropening van de Demer in de stad moeten de werken Diest beter beschermen tegen overstromingen.
Ook het visbestand en de natuur in de omgeving zullen er wel bij varen. Via een nevengeul zullen vissen weer opwaarts het Demerbekken kunnen zwemmen. En het hogere waterpeil in de Demer opwaarts de steunbeer zal ook het omgevende grondwaterpeil doen stijgen, wat positief is voor de natte natuur in Webbekoms Broek.
Demerwater opnieuw door Diest
In 1960 werd de Demer in Diest gedempt en rond de stad geleid. Het Demerwater vloeit sindsdien via de 'Grote Steunbeer’, een historische stuwconstructie op de omgelegde Demer, rond de stad.
Na meer dan 50 jaar legde de VMM in 2016 de Demer in Diest opnieuw open. Het water dat door de ‘nieuwe Demer' stroomt, komt voorlopig nog niet van de Demer, maar van de nabijgelegen Begijnebeek. Dat komt omdat het waterpeil van de echte Demer stroomopwaarts van Diest te laag ligt.
Na deze werken zal het debiet van de Demer beter te regelen zijn. Opwaarts de steunbeer kan een hoger waterpeil ingesteld worden. Dat maakt het mogelijk om de Demer echt weer door Diest te laten stromen.
De automatische regeling biedt ook een betere bescherming tegen overstromingen in Diest en zorgt voor een herstel van de natte vallei stroomopwaarts van Diest,
Hoger grondwaterpeil voor meer natuur
Eeuwenlang werd het waterpeil in de Demer hoog gehouden om de Ezeldijkmolen in de stad vlot te laten draaien. Toen de rivier in 1960 gedempt werd en rond de stad geleid werd, had dat ingrijpende gevolgen.
Het waterpeil stroomopwaarts van de stad zakte met maar liefst 2 meter. Ook de grondwaterstanden langs de rivier namen af. Dat zorgde voor een verdroging van het Webbekoms Broek, het wachtbekken en het natuurgebied stroomopwaarts van de stad.
Een hoger waterpeil in de Demer zal ook het grondwaterpeil in de stroomopwaartse vallei doen stijgen en het Webbekoms Broek vernatten. Die hogere grondwaterstanden zijn nodig om de natuurdoelen in het gebied – meer moerasvegetatie en natte graslanden – te kunnen realiseren.
Goed nieuws voor het visbestand
Vandaag verhindert de Grote Steunbeer dat vissen vanuit zee, via de Schelde en de Demer landinwaarts zwemmen naar de Gete, de Herk, de Velpe of de Mangelbeek. Door het water in de toekomst de Demer op te stuwen, wordt vismigratie nog moeilijker. Daarom gaat de VMM vispassages aanleggen.
Vlak bij de huidige grote stuwconstructie komt er een doorsteek naar de Zwarte Beek. Via de Zwarte Beek kunnen de vissen dan Diest voorbij zwemmen. Voorbij de stad, aan de verdeelconstructie K31 tussen Zwarte Beek en Demer, wordt een nevengeul voorzien, zodat vissen de Demer weer in kunnen.
En door het hogere waterpeil in de Demer zal een vismigratieknelpunt op de Velpe vanzelf verdwijnen.