Jan. 2021 - Bekkensecretariaat ondersteunt opvolging en overleg droogte
Het bekkensecretariaat volgde de verzilting in het poldergebied nauwgezet op en ondersteunde bij de uitrol van een netwerk voor continue geleidbaarheidsmetingen.
Samen met De Vlaamse Waterweg organiseert het bekkensecretariaat ook overleg over mogelijke maatregelen om waterschaarste in het poldergebied en de IJzervallei te beperken.
Opnieuw droge maanden en waterschaarste in 2020
Vooral april en mei 2020 waren uitzonderlijk droog. In deze periode bereikten we een nieuw absoluut diepterecord sinds de start van de metingen in 1833. Ook in de zomer lagen de neerslaghoeveelheden overal onder de normale waarden. De langdurige droogte ging opnieuw gepaard met lage waterstanden, zowel in de waterlopen, als in het grondwater. In de polders nam de verzilting toe en in verschillende kanalen en stilstaande wateren groeiden toxische blauwalgen.
De toestandsrapporten van VMM en HIC gaven maandelijks een overzicht van de droogtetoestand van de watersystemen.
Zowel lokaal als op Vlaams niveau werden maatregelen genomen om de impact van droogte te beperken. Voorbeelden zijn het gegroepeerd schutten van schepen, het opsparen van water, een aangepast stuwbeheer, het instellen van een captatieverbod in ecologisch kwetsbare waterlopen en het inzetten van alternatieve waterbronnen, zoals effluent van RWZI's of bemalingswater.
Verzilting in poldergebied in beeld gebracht
Verziltingsindicator
Aanhoudende droogte veroorzaakt ook hogere zoutgehaltes in de waterlopen in het kust- en poldergebied. De verziltingsindicator, gebaseerd op geleidbaarheidsmetingen, is één van de indicatoren waarmee de ernst van een droogte wordt ingeschat.
Het bekkensecretariaat berekende afgelopen zomer frequent de verziltingsindicator voor de waterlopen in het poldergebied. De maanden juni, juli en augustus 2020 kende de indicator de hoogste waarden. Hoge geleidbaarheden werden onder meer gemeten in het Ieperleed, de IJzer, het Lokanaal, het kanaal Plassendale-Nieuwpoort en het Reygaertsvliet.
Continue metingen
De geleidbaarheid in de polders kan snel fluctueren. Wanneer het niet meer mogelijk is om water uit de IJzer of de kanalen in de polders in te laten, bij onvoldoende doorstroming of toenemende verdamping door hoge temperaturen, neemt de geleidbaarheid soms snel toe. Andersom kan een intense regenbui een snelle daling van de geleidbaarheid teweegbrengen.
Continue metingen laten een nauwere opvolging van de geleidbaarheid toe. Sinds deze zomer is het netwerk van continue geleidbaarheidsmetingen verder uitgebreid. Het bekkensecretariaat coördineerde de keuze van meetplaatsen en bracht de gegevens van de VMM, het ‘Internet of Water’-project en De Watergroep samen.
Deze continue metingen ondersteunen o.m. beslissingen over watertransfers tussen waterlopen of over waterinnames in het poldergebied of in het spaarbekken De Blankaart.
De resultaten van de continue opvolging van de geleidbaarheid op verschillende locaties in de IJzer (juni-dec 2020).
Samen op zoek naar maatregelen om waterschaarste te beperken
De impact van klimaatverandering wordt steeds sterker voelbaar. Het toenemende risico op waterschaarste en droogte vraagt dan ook een structurele aanpak die inzet op verschillende sporen: extra bufferruimte creëren, water zoveel mogelijk vasthouden en de watervraag beperken.
GTO Waterschaarste en droogte
 |
Samen met De Vlaamse Waterweg organiseert het bekkensecretariaat online workshops voor waterbeheerders, de drinkwatermaatschappij, administraties en sectoren, waarop mogelijke maatregelen besproken worden om de waterschaarste in het poldergebied en het valleigebied van de IJzer te beperken. Zo wordt onderzocht waar in dit vlakke gebied extra bufferruimte mogelijk is als extra watervoorraad voor droge perioden. |
Subsidieprojecten
Verschillende subsidieprojecten verkennen mogelijkheden om bovenstrooms water vast te houden, te besparen of te hergebruiken.
- In Langemark-Poelkapelle loopt een Proeftuinen Droogte project dat irrigatiewater genereert uit mest.
- In Steenkerke wordt in poldergebied een zoetwatervoorraad opgebouwd door infiltratie in een kreekrug.
- Zowel met steun van de provincie West-Vlaanderen als met VLIF-steun kunnen landbouwers irrigatievoorraden aanleggen.
- Ook gemeenten hebben een belangrijke rol bij het bovenstrooms vasthouden van water. Ze kunnen ontharding, het open houden van grachten en infiltratiemogelijkheden opnemen in hun hemelwaterplannen.
- En met de Blue deal verhoogt ook de Vlaamse Regering haar inspanningen in de strijd tegen waterschaarste en droogte.